Chương 8: Cửu Biến

2023-02-19 15:07:08

Đường lớn có thể không đi, có địch có thể không công, có thành có thể không đánh, có đất có thể không tranh, có mệnh vua có thể không tuân

Tôn Tử viết: Phàm dụng binh, tướng nhận vương mệnh, biên chế quân đội, tập hợp dân chúng. Đất đầm lầy không thể đóng quân. Đất giáp biên giới nhiều quốc gia, không nước không cỏ cây không được dừng lại. Đất bị địch vây bốn mặt tất phải dùng mưu kế. Đất chết tiến thoái lưỡng nan, phải dốc sức quyết chiến.

Đường lớn có thể không đi, có địch có thể không công, có thành có thể không đánh, có đất có thể không tranh, có mệnh vua có thể không tuân.

Cho nên, tướng soái thông hiểu cửu biến địa lợi, thì biết dụng binh. Tướng soái không thông hiểu cửu biến địa lợi, dù hiểu địa hình vẫn không có địa lợi. Chỉ huy, tác chiến không biết cửu biến của chiến pháp dù biết năm điều lợi vẫn không thể phát huy được tác dụng.

Tướng soái tài trí suy nghĩ phải kiêm cố hai đường lợi hại. Khi ở trong điều kiện có lợi, phải nghĩ đến những nhân tố bất lợi thì mới hoàn thành nhiệm vụ; trong điều kiện bất lợi, nghĩ đến điều có lợi thì mới có thể giải tỏa họa hoạn.

Do đó, muốn khuất phục chư hầu phải khống chế chỗ yếu hại của họ; muốn sai khiến chư hầu phải khiến họ khốn đốn; muốn chư hầu theo ta, phải có lợi ích chung.

Cho nên, phương pháp dùng binh không phải mong địch không đến, mà phải chuẩn bị đầy đủ lực lượng, bày trận nghiêm chỉnh chờ quân địch đến; không phải hy vọng địch không đến đánh mà phải tổ chức lực lượng, khiến quân địch đánh không thể thắng.

Cho nên, tướng soái có 5 điều nguy hiểm. Liều chết đánh tất bị giết. Tham sống sợ chết, tất bị bắt. Nóng giận tất không chịu được sỉ nhục. Liêm khiết, cao thượng tắt không chịu nổi ô nhục. Yêu dân chúng tất khiến quân đội gặp phiền hà.

Năm điều nguy hiểm đó là lỗi của tướng soái, dùng binh tất gặp nạn. Toàn quân tan vỡ, tướng soái bị giết, đều do 5 điều nguy hiểm này mà ra. Không thể không suy xét cẩn thận.